هنگامی که خطبه عقد نکاح میان زن و مرد خوانده می شود ، هر یک از آنان ملزم هستند که یک سری وظایف را در قبال هم دیگر رعایت کنند . برای مثال مرد موظف است که : نفقه زوجه را بپردازد ، و یا اگر مهریه زن عندالمطالبه بود ، هر زمان که زوج مهریه اش را مطالبه کرد مهریه او را بپردازد ، و مسائلی از این قبیل . در مقابل زن نیز باید از همسر خود تمکین کند .
تمکین به دو نوع تقسیم می شود : تمکین خاص ، و تمکین عام .
تمکین عام به این معنا می باشد که زوجه باید در تمام مسائل و امور خانوادگی از زوج اطاعت کند . در واقع حسن معاشرت زن با مرد و همچنین فرزندان و پذیرفتن ریاست زوج بر خانواده و … از جمله مواردی می باشد که در خصوص تمکین عام ، می توان ذکر کرد .
تمکین خاص نیز ، جزئی از تمکین عام می باشد . و به معنای اطاعت کردن زوجه از زوج در روابط زناشویی است .
حال ممکن است حالتی پیش آید که زوجه از زوج تمکین نکند و اصلا منزل زوج را ترک و به منزل پدرش برود . در واقع می توان گفت که به عدم تمکین کردن زن از مرد ، نشوز می گویند .
بر طبق قانون زوجه ای که از زوج تمکین نکند ، ( به عنوان مثال : محل سکونتش را از زوج جدا کند ، و … ) حکم زن ناشزه به او تعلق خواهد گرفت ، و بر طبق نص صریح قانون به زن ناشزه نفقه تعلق نخواهد گرفت . در واقع دیگر مرد ملزم نیست که به همسرش که از او تمکین نمی کند ، نفقه بپردازد .
اما در پاسخ به سوال فوق ( تمکین و نفقه چیست ؟ ) ، باید افزود که : تمکین همان طور که گفته شد به معنای فرمان بردن و اطاعت کردن زوجه از زوج می باشد . و نفقه نیز از جمله وظاقیف زوج است . بر طبق قانون مدنی : مرد موظف است که : خوراک ، پوشاک ، مسکن ، اثاث منزل ، هزینه های بهداشتی و درمانی ، و …. را برای همسرش تامین کند . در واقع نفقه به دو نوع کلی تقسیم می شود .
۱ / نفقه زوجه ( که فقط در عقد نکاح دائم مرد ملزم می باشد که نفقه همسرش را بپردازد ، و در عقد نکاح منقطع یا موقت یا صیغه ، مرد ملزم به پرداخت کردن نفقه زوجه نیست ، مگر آن که زوج و زوجه در این خصوص با یک دیگر توافق کرده باشند ) ، ۲ / نفقه اقارب و خویشان .
حال ممکن است شرایطی در طول زندگی زناشویی زوج و زوجه ، پیش آید که زن با اثبات آن شرایط این مجوز را داشته باشد که از زوج ، تمکین نکند . برای مثال : زمانی که زن به بیماری مبتلا می شود که پزشک او را از نزدیکی با مرد ، منع می کند در چنین صورتی با آن که زن از مرد تمکین نمی کند ولی مرد موظ است که هم چنان نفقه زن را بپردازد .
یا مورد دیگر این که زن ثابت کند که مرد پس از عقد نکاح مبتلا به بیماری مقاربتی شده است . در چنین صورتی نیز به زن نفقه تعلق خواهد گرفت . مورد بعدی که می توان در این خصوص ذکر کرد ، زمانی است که زن در عادت ماهانه می باشد ، و از مرد تمکین نمی کند به تبع در چنین شرایطی نیز به زوجه نفقه تعلق خواهد گرفت .
ممکن است این سوال پیش آید ، که آیا به زن ناشزه مهریه هم تعلق نمی گیرد ؟ پاسخ به این سوال منفی می باشد . در واقع همان طور که در پاسخ به سوال فوق ( تمکین و نفقه چیست ؟ ) ، ذکر شد فقط به زن ناشزه نفقه تعلق نخواهد گرفت.
این موضوع ( نشوز ) به مهریه سرایت نخواهد کرد . مرد در هر صورتی موظف است که مهریه زن را بپردازد ، حتی اگر زن از او تمکین نکند . و این گونه نیست که پرداخت کردن مهریه زن همچون نفقه ، در شرایطی از عهده مرد ساقط شود .
در چه شرایطی زن می تواند علی رغم عدم تمکین نفقه دریافت نماید ؟
در خانواده ها و زندگی مشترک ممکن است بین زوجین اختلافات و موضوعات بسیار متفاوتی ایجاد شود که هر کدام از انها میتوانند خود مشکلات دیگری ار ایجاد نمایند .
برای مثال در برخی از موارد از بیم خطرات جانی و روحی زن ممکن است برای زندگی به مکانی دیگر برود و کلا در منزل شوهر سکونت نداشته باشد و اگر مرد نیز در دادگاه این امر را مطرح نماید ، زن می تواند در این رابطه علت عدم تمکین خود را در دادگاه مطرح کند و در این مورد اقدام به دفاع از خود بنماید . اگر زن بتواند عدم تمکین موجه خود را ثابت نماید مرد باید با همین شرایط نفقه زن را نیز پرداخت نماید و یا در بسیاری از موارد دیگر نیز این وضع جریان دارد .
در برخی از موارد نیز مرد ممکن است قادر به انجام امور خانوادگی نباشد و زن به دلیل مشکلات مالی در جایی مشغول به کار باشد ، در این مورد نیز زن میتواند در خواست مهریه خود را بنماید .
موسسه تهران طلاق ، موسسه ای با سابقه و معتبر است که سال ها در زمینه طلاق، مهریه ، حضانت، طلاق توافقی و.. فعالیت نموده و دارای وکلای باتجربه از جمله وکیل خانواده ،وکیل طلاق توافقی ،وکیل طلاق، وکیل حضانت و … می باشد . جهت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید .
