مراحل ثبت طلاق در سامانه تصمیم: راهنمای جامع و گام به گام

در سالیان اخیر، تحولات چشمگیری در فرآیند‌های قانونی و قضایی کشور رخ داده است که هدف اصلی آن، تسهیل دسترسی شهروندان و کاهش مراجعات فیزیکی به دستگاه قضایی است. سامانه تصمیم (سامانه نوبت دهی مراکز مشاوره خانواده) یکی از مهم‌ترین این ابتکارات است که نقش محوری در فرآیند ثبت طلاق ایفا می‌کند. این مقاله به بررسی جامع و دقیق مراحل ثبت طلاق از طریق این سامانه می‌پردازد تا کاربران با آگاهی کامل و بدون ابهام، این مسیر حساس را طی کنند.

سامانه تصمیم چیست و چرا ایجاد شد؟

سامانه تصمیم، یک بستر الکترونیکی است که با هدف ارجاع زوجین متقاضی طلاق به مراکز مشاوره خانواده و تلاش برای صلح و سازش، توسط قوه قضائیه راه‌اندازی شده است. پیش از ایجاد این سامانه، زوجین مستقیماً به دادگاه مراجعه کرده و دادخواست طلاق خود را ثبت می‌کردند. این امر در بسیاری از موارد منجر به تشدید اختلافات و افزایش بار کاری دادگاه‌ها می‌شد. با اجباری شدن گذراندن دوره‌های مشاوره خانواده پیش از هرگونه اقدام قضایی برای طلاق، سامانه تصمیم به عنوان دروازه ورود به این فرآیند تعیین شد تا ضمن کاهش طلاق‌های شتاب‌زده، فرصتی برای بازنگری و شاید آشتی فراهم آورد.

انواع طلاق مشمول سامانه تصمیم

تمامی انواع طلاق که نیاز به گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه دارند، باید از مسیر سامانه تصمیم عبور کنند. این موارد شامل:

• طلاق توافقی: که زوجین با توافق کامل برای پایان دادن به زندگی مشترک اقدام می‌کنند.
• طلاق از طرف زن: در صورتی که زن دارای حق طلاق باشد (مثلاً در عقدنامه شرط شده باشد) یا دلایل کافی و موجهی برای درخواست طلاق به دادگاه ارائه دهد.
• طلاق از طرف مرد: مرد به موجب قانون حق طلاق دارد، اما باید تمامی حقوق مالی زن را پرداخت کرده و مراحل قانونی را طی کند.

گام اول: ثبت نام در سامانه و اخذ نوبت مشاوره

اولین قدم در فرآیند طلاق، ثبت نام در سامانه تصمیم است. این مرحله کاملاً آنلاین بوده و به شرح زیر انجام می‌شود:

1. ورود به سامانه: به آدرس الکترونیکی zaman.behzisti.net مراجعه کنید.
2. ثبت اطلاعات هویتی: اطلاعات شخصی شامل کد ملی، تاریخ تولد، شماره تلفن همراه و مشخصات همسر را به دقت وارد نمایید. ضروری است که شماره تلفن همراه به نام شخص متقاضی باشد.
3. انتخاب مراکز مشاوره: پس از ثبت نام، سامانه لیستی از مراکز مشاوره خانواده مورد تایید سازمان بهزیستی در شهر محل سکونت شما را نمایش می‌دهد. می‌توانید مرکز مورد نظر را بر اساس موقعیت مکانی یا سایر معیارها انتخاب کنید.
4. اخذ نوبت: زمان و تاریخ مراجعه به مرکز مشاوره را بر اساس ظرفیت‌های موجود و توافق زوجین (در طلاق توافقی) انتخاب کنید. در طلاق یکطرفه، هر یک از زوجین می‌تواند به صورت مجزا نوبت بگیرد.

گام دوم: شرکت در جلسات مشاوره خانواده

پس از اخذ نوبت، زوجین باید در جلسات مشاوره خانواده در مرکز انتخابی شرکت کنند. این مرحله دارای اهمیت بالایی است و هدف آن بررسی عمیق مشکلات و تلاش برای حفظ بنیان خانواده است.

• اهمیت جلسات: مشاوران با رویکردی بی‌طرفانه به بررسی ریشه‌های اختلاف پرداخته و راهکارهایی برای حل مسائل ارائه می‌دهند. حضور منظم و فعال در این جلسات ضروری است.
• تعداد جلسات: حداقل تعداد جلسات مشاوره معمولاً 5 جلسه است، اما بسته به نوع اختلاف و نظر مشاور ممکن است این تعداد کمتر یا بیشتر شود.
• نتیجه مشاوره:
  • سازش: در صورت توافق زوجین برای ادامه زندگی، پرونده مختومه می‌شود.
  • عدم سازش: در صورت عدم امکان سازش و اصرار زوجین بر طلاق، مرکز مشاوره گواهی “عدم انصراف از طلاق” را صادر می‌کند. این گواهی برای مراحل بعدی ثبت دادخواست الزامی است.

گام سوم: ثبت دادخواست طلاق در دفتر خدمات قضایی

پس از دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق، زوجین باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست طلاق خود را ثبت کنند.

• شرایط لازم: ارائه گواهی عدم انصراف از طلاق که دارای اعتبار سه ماهه است، الزامی می‌باشد.
• مدارک مورد نیاز: مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی)، اصل و کپی عقدنامه و گواهی عدم انصراف از طلاق. در طلاق توافقی، توافق‌نامه کامل زوجین نیز باید ارائه شود.
• نحوه ثبت دادخواست: کارمندان دفاتر خدمات قضایی پس از بررسی مدارک و ثبت اطلاعات در سامانه قضایی، دادخواست شما را به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع می‌دهند. یک کد رهگیری به شما داده خواهد شد که از طریق آن می‌توانید وضعیت پرونده خود را پیگیری کنید.

گام چهارم: فرآیند رسیدگی قضایی و صدور حکم

این مرحله، شامل بررسی پرونده توسط قاضی و تصمیم‌گیری نهایی است.

1. ارجاع پرونده: پرونده شما به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع داده شده و برای زوجین ابلاغیه ارسال می‌شود.
2. جلسات دادگاه: قاضی با دعوت از طرفین (و وکلای آن‌ها در صورت وجود)، به بررسی موضوع می‌پردازد. در طلاق توافقی، قاضی صحت توافقات را بررسی کرده و در صورت نیاز، توضیحات بیشتری را از زوجین درخواست می‌کند. در طلاق یکطرفه، ادله و مدارک ارائه شده بررسی می‌شود.
3. صدور گواهی یا حکم:
   • طلاق توافقی و طلاق از طرف زن: در صورت احراز شرایط، دادگاه “گواهی عدم امکان سازش” را صادر می‌کند. این گواهی به مدت سه ماه از تاریخ صدور اعتبار دارد و زوجین باید در این مدت به دفتر ثبت طلاق مراجعه کنند.
   • طلاق از طرف مرد: دادگاه “حکم طلاق” را صادر می‌کند که معمولاً نیاز به قطعیت یافتن (عدم اعتراض در مهلت قانونی) دارد.

نکات مهم و کلیدی در فرآیند طلاق

• حضور وکیل: با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی فرآیند طلاق، استفاده از خدمات وکیل متخصص در امور خانواده می‌تواند به تسهیل و تسریع روند و حفظ حقوق شما کمک شایانی کند.
• صبر و پیگیری: فرآیند طلاق زمان‌بر است و ممکن است چندین ماه به طول انجامد. صبوری و پیگیری مستمر پرونده از طریق سامانه‌های مربوطه ضروری است.
• صحت مدارک: از ارائه مدارک کامل و صحیح اطمینان حاصل کنید. هرگونه نقص یا مغایرت می‌تواند منجر به تأخیر در روند پرونده شود.
• اعتبار گواهی‌ها: به مهلت اعتبار گواهی عدم انصراف از طلاق و گواهی عدم امکان سازش توجه داشته باشید. در صورت انقضای این مهلت‌ها، لازم است مراحل مجدداً تکرار شوند.

سوالات متداول در مورد سامانه تصمیم

آیا مشاوره طلاق در سامانه تصمیم اجباری است؟

بله، بر اساس قانون حمایت خانواده، شرکت در جلسات مشاوره خانواده برای تمامی انواع طلاق (به جز موارد خاص مانند طلاق توافقی که در آن یکی از زوجین خارج از کشور است و امکان حضور ندارد) اجباری است و بدون ارائه گواهی عدم انصراف از طلاق، دادخواست در دفاتر خدمات قضایی ثبت نخواهد شد.

مدت اعتبار گواهی عدم انصراف از طلاق چقدر است؟

گواهی عدم انصراف از طلاق که توسط مراکز مشاوره صادر می‌شود، دارای اعتبار سه‌ ماهه از تاریخ صدور است. در صورت پایان یافتن این مهلت و عدم اقدام برای ثبت دادخواست، باید مجدداً مراحل مشاوره را طی کنید.

آیا می‌توان وکیل را برای شرکت در جلسات مشاوره جایگزین کرد؟

خیر، حضور شخص زوجین در جلسات مشاوره خانواده الزامی است. هدف از این جلسات، تعامل مستقیم با مشاور برای بررسی مسائل و امکان صلح و سازش است که با حضور وکیل محقق نخواهد شد.

آیا برای طلاق از طرف مرد نیز باید در سامانه تصمیم ثبت نام کرد؟

بله، حتی در طلاق از طرف مرد نیز، ابتدای فرآیند از طریق سامانه تصمیم و با گذراندن مراحل مشاوره آغاز می‌شود تا فرصت لازم برای سازش و حفظ زندگی مشترک فراهم گردد.

نتیجه‌گیری

سامانه تصمیم و فرآیند مشاوره اجباری، تحولی مهم در رویکرد قانونی به مسئله طلاق ایجاد کرده است. هدف اصلی این سامانه، نه تنها تسهیل فرآیند از طریق بستر الکترونیکی، بلکه ایجاد فرصتی برای بازنگری و تلاش برای حفظ بنیان خانواده است. درک صحیح از مراحل و دقت در انجام آن‌ها، می‌تواند به زوجین کمک کند تا این مسیر حساس را با کمترین چالش و بیشترین آگاهی طی کنند. در هر گام، توصیه می‌شود با دقت و مشاوره با متخصصین حقوقی، از حقوق خود مطلع شده و بهترین تصمیم را اتخاذ نمایند.