چگونگی اجرای مهریه اقساطی: راهنمای جامع و کاربردی

مقدمه: مفهوم مهریه و اهمیت تقسیط آن

مهریه، به عنوان یکی از مهم‌ترین حقوق مالی زوجه در عقد دائم، نقش حیاتی در روابط زوجیت و پس از آن در فرآیندهای جدایی ایفا می‌کند. این حق، که با وقوع عقد نکاح بر ذمه زوج مستقر می‌شود، می‌تواند عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد. در نوع عندالمطالبه، زوجه به محض مطالبه، حق دریافت کامل مهریه را دارد؛ اما در عمل، بسیاری از زوجین قادر به پرداخت یکجای مبلغ کامل مهریه نیستند. در چنین شرایطی، سیستم حقوقی ایران، راهکاری تحت عنوان “تقسیط مهریه” را پیش‌بینی کرده است تا هم حق زوجه تضییع نشود و هم زوج تحت فشار مالی غیرقابل تحمل قرار نگیرد. این مقاله به بررسی جامع و علمی فرآیند اجرای مهریه اقساطی، از مبانی قانونی گرفته تا مراحل عملی و نکات کلیدی، با هدف ارائه یک راهنمای کاربردی برای کلیه ذینفعان می‌پردازد. درک صحیح این فرآیند، برای هر دو طرف دعوی، یعنی زوجه به عنوان مطالبه‌کننده و زوج به عنوان متعهد به پرداخت، ضروری است تا از حقوق خود آگاه باشند و مسیر قانونی را به درستی طی کنند.

مبانی قانونی تقسیط و مطالبه مهریه

اجرای مهریه اقساطی مبتنی بر اصول و مواد قانونی مشخصی در نظام حقوقی ایران است که درک آن‌ها برای هر دو طرف دعوا حیاتی است. این قوانین شامل قانون مدنی، قانون حمایت خانواده، و قانون اجرای احکام مدنی می‌شوند.

قانون مدنی و مهریه

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، اساس و چارچوب حقوقی مهریه را تعیین می‌کند.

• ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: «به محض وقوع عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» این ماده به صراحت مالکیت زن بر مهریه را پس از عقد بیان می‌کند و حق مطالبه آن را برای وی محفوظ می‌دارد.
• ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی: «زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.» این ماده که به «حق حبس» معروف است، به زن این اختیار را می‌دهد که تا دریافت مهریه، از تمکین خودداری کند.

از این مواد می‌توان دریافت که مهریه یک حق مالی مستقل و حال (عندالمطالبه) است و زوجه می‌تواند در هر زمان آن را مطالبه کند.

قانون حمایت خانواده و تقسیط

قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، به طور خاص به مسائل مربوط به مهریه و تقسیط آن پرداخته است. این قانون، با در نظر گرفتن واقعیت‌های اجتماعی و توان مالی زوجین، امکان تقسیط مهریه را در صورت اثبات اعسار زوج فراهم می‌آورد.

• ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده: «هرگاه مهریه بیش از یکصد و ده سکه بهار آزادی یا معادل آن باشد، تعیین تکلیف و نحوه پرداخت آن به تناسب توان مالی زوج با دادگاه است. در مواردی که مهریه کمتر از این میزان باشد، پرداخت مهریه به صورت اقساط، منوط به اثبات اعسار زوج است.» این ماده، معیار و میزان متفاوتی را برای تقسیط مهریه در نظر می‌گیرد. در مهریه‌های تا ۱۱۰ سکه، اصل بر توانایی پرداخت زوج است، مگر اینکه اعسار وی ثابت شود. اما برای مهریه‌های بیش از ۱۱۰ سکه، دادگاه با در نظر گرفتن وضعیت مالی زوج، نحوه پرداخت را تعیین می‌کند، حتی اگر اعسار مطلق وی ثابت نشود.
• ماده ۲۳ قانون حمایت خانواده: «مطالبه مهریه بیش از میزان مندرج در ماده (۲۲) این قانون، از شمول مقررات این قانون خارج و مطابق مقررات عمومی مربوط به دین عمل می‌شود.» این ماده تأکید می‌کند که بخش مازاد بر ۱۱۰ سکه، مانند سایر دیون عمل شده و در صورت عدم توانایی پرداخت، تابع قواعد اعسار در قانون اعسار است.
• ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده: این ماده به نحوه رسیدگی به درخواست اعسار اشاره دارد و بیان می‌کند که دادگاه باید در کنار دعوای اصلی مهریه، به دعوای اعسار نیز رسیدگی کند.

قانون اجرای احکام مدنی

پس از صدور حکم قطعی مهریه و تقسیط آن، فرآیند اجرای حکم تابع قانون اجرای احکام مدنی است. این قانون، چگونگی توقیف اموال، جلب محکوم‌علیه و سایر اقدامات اجرایی را در صورت عدم رعایت اقساط توسط زوج مشخص می‌کند. به عنوان مثال، در صورت عدم پرداخت اقساط، زوجه می‌تواند از طریق واحد اجرای احکام دادگستری، تقاضای جلب زوج یا توقیف اموال وی را نماید.

مفهوم اعسار از پرداخت مهریه: شرایط و اثبات آن

اعسار، به معنای ناتوانی فرد در پرداخت دیون خود است. در مورد مهریه، زوج برای تقسیط آن، باید اعسار خود را از پرداخت یکجای مهریه ثابت کند.

• شرایط اعسار: زوج باید ثابت کند که نه تنها توان مالی برای پرداخت کامل مهریه به صورت یکجا را ندارد، بلکه اموال و دارایی‌های کافی برای پرداخت آن را نیز در اختیار ندارد. این شامل اموال منقول و غیرمنقول، وجوه نقد، سهام و هرگونه منبع درآمد می‌شود.
• اثبات اعسار: بار اثبات اعسار بر عهده زوج است. او باید با ارائه مستنداتی نظیر صورت اموال، گواهی کسر از حقوق، استعلام از ادارات ثبت اسناد و املاک، بانک‌ها و بورس، و همچنین شهادت شهود، ناتوانی مالی خود را به دادگاه ثابت کند. شهادت حداقل دو نفر شاهد مطلع از وضعیت مالی زوج، نقش مهمی در اثبات اعسار دارد.

مثال کاربردی: وضعیت زوج با توان مالی متفاوت

فرض کنید زوجه‌ای مهریه ۱۲۰ سکه‌ای خود را مطالبه کرده است.

• وضعیت الف (زوج متمول): اگر زوج دارای اموال و دارایی‌های قابل توجهی باشد، مثلاً چندین آپارتمان، خودروی لوکس و حساب بانکی پر و پیمان، دادگاه دعوای اعسار وی را رد خواهد کرد و حکم به پرداخت یکجای کل مهریه یا حداقل قسمت عمده‌ای از آن خواهد داد. در این حالت، زوجه می‌تواند برای توقیف اموال وی اقدام کند.
• وضعیت ب (زوج با درآمد متوسط): اگر زوج کارمند ساده‌ای با حقوق مشخص باشد و تنها یک خانه کوچک برای زندگی و یک خودروی معمولی داشته باشد، می‌تواند با ارائه مدارک شغلی، استعلام اموال و شهادت شهود، اعسار خود را ثابت کند. دادگاه در این حالت، با توجه به درآمد و مخارج وی، مبلغی را به عنوان پیش‌قسط و سپس اقساط ماهانه منطقی تعیین خواهد کرد. برای ۱۱۰ سکه اول، دادگاه میزان توان مالی را بررسی می‌کند و برای ۱۰ سکه مازاد، اگر زوج نتواند توانایی پرداخت آن را به هر نحو اثبات کند، ممکن است با شرایط سخت‌تری مواجه شود.

مراحل گام به گام اجرای مهریه اقساطی

اجرای مهریه اقساطی یک فرآیند حقوقی چند مرحله‌ای است که نیازمند دقت و آگاهی از جزئیات قانونی است. در این بخش، به تفصیل به هر مرحله، زمان تقریبی و مدارک لازم پرداخته می‌شود.

مرحله اول: مطالبه مهریه و تقدیم دادخواست

اولین گام برای دریافت مهریه، مطالبه رسمی آن است. این مطالبه می‌تواند از دو طریق صورت گیرد: اداره اجرای ثبت اسناد یا دادگاه خانواده.

• انتخاب مرجع:
  • اداره اجرای ثبت اسناد: اگر سند ازدواج رسمی باشد، زوجه می‌تواند ابتدا به دفترخانه محل وقوع عقد مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه نماید. سپس با اجراییه صادره به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک محل زندگی زوج مراجعه و تقاضای توقیف اموال وی را مطرح کند. این روش معمولاً سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر است، اما فقط برای توقیف اموال کاربرد دارد و در صورت عدم وجود مال، در نهایت به دادگاه ارجاع می‌شود.
  • دادگاه خانواده: زوجه می‌تواند مستقیماً با تقدیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده اقدام کند. این روش برای مواردی که زوجه اطلاعات دقیقی از اموال زوج ندارد یا می‌خواهد همزمان درخواست جلب و تقسیط را نیز مطرح کند، مناسب‌تر است.
• تهیه و تنظیم دادخواست مهریه: دادخواست باید حاوی اطلاعات دقیق هویتی زوجین، مبلغ مهریه، نوع آن (عندالمطالبه/عندالاستطاعه) و شرح خواسته باشد.
  • مدارک لازم:
    • اصل و کپی سند ازدواج (رونوشت برابر اصل)
    • کپی شناسنامه و کارت ملی زوجه
    • در صورت لزوم، وکالتنامه وکیل
• زمان تقریبی: از زمان تقدیم دادخواست تا ثبت و ارجاع آن به شعبه دادگاه، معمولاً بین ۱ تا ۲ هفته به طول می‌انجامد.

مرحله دوم: طرح دعوای اعسار از سوی زوج

پس از مطالبه مهریه توسط زوجه، زوج در صورت عدم توانایی پرداخت یکجای مهریه، می‌تواند دعوای اعسار و تقسیط مهریه را مطرح کند.

• شرایط و زمان طرح: دعوای اعسار می‌تواند همزمان با رسیدگی به دعوای اصلی مطالبه مهریه زوجه، یا پس از صدور حکم قطعی مهریه توسط زوج مطرح شود. توصیه می‌شود که زوج دعوای اعسار را همزمان با دریافت ابلاغیه دادخواست مهریه طرح کند تا از طولانی شدن فرآیند جلوگیری شود.
• مدارک اثبات اعسار:
  • لیست کامل اموال منقول و غیرمنقول (شامل حساب‌های بانکی، خودرو، سهام، املاک و…)
  • گواهی عدم کسر از حقوق (در صورت شاغل بودن)
  • مدارک مربوط به بدهی‌ها و تعهدات مالی دیگر
  • استعلام از ادارات مربوطه (مثل ثبت اسناد و املاک، پلیس راهور، بورس) برای اثبات عدم دارایی
  • شهادت حداقل دو نفر شاهد مطلع از وضعیت مالی زوج
• زمان تقریبی: از زمان تقدیم دادخواست اعسار تا تشکیل جلسه رسیدگی و صدور حکم اولیه، ممکن است بین ۱ تا ۳ ماه زمان نیاز باشد.

مرحله سوم: رسیدگی به درخواست مهریه و اعسار در دادگاه

در این مرحله، دادگاه به هر دو دعوای مطالبه مهریه (توسط زوجه) و اعسار (توسط زوج) به صورت همزمان یا جداگانه رسیدگی می‌کند.

• جلسات دادرسی و دفاعیات طرفین: طرفین دعوی (زوج و زوجه) و وکلای آن‌ها در جلسات دادگاه حضور یافته و دفاعیات خود را مطرح می‌کنند. زوجه تلاش می‌کند توانایی مالی زوج را ثابت کند و زوج سعی در اثبات اعسار خود دارد.
• بررسی توان مالی زوج: دادگاه با بررسی دقیق مدارک ارائه شده توسط زوج و زوجه، و همچنین اظهارات شهود و نتایج استعلامات، به میزان توانایی مالی زوج رسیدگی می‌کند. میزان درآمد، دارایی‌ها، بدهی‌ها و حتی مخارج ضروری زندگی زوج در این مرحله مورد توجه قرار می‌گیرد.
• زمان تقریبی: رسیدگی به این دو دعوا و طی مراحل دادرسی در دادگاه بدوی، ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه به طول انجامد. در صورت تجدیدنظرخواهی، این زمان طولانی‌تر نیز خواهد شد.

مرحله چهارم: صدور حکم و تعیین نحوه تقسیط

پس از اتمام مراحل دادرسی و بررسی تمامی شواهد و مدارک، دادگاه اقدام به صدور رأی می‌کند.

• حکم تقسیط: در صورتی که دادگاه اعسار زوج را محرز تشخیص دهد، حکم به تقسیط مهریه صادر می‌کند. این حکم شامل یک مبلغ به عنوان پیش‌قسط و سپس اقساط ماهانه مشخص خواهد بود.
• ضوابط تعیین اقساط:
  • توان مالی زوج: مهم‌ترین عامل در تعیین میزان اقساط، میزان درآمد و دارایی‌های زوج است. دادگاه تلاش می‌کند اقساط را به گونه‌ای تعیین کند که زوج قادر به پرداخت آن باشد و زندگی وی مختل نشود.
  • شأن زوجه: اگرچه کمتر از توان مالی زوج، اما شأن اجتماعی زوجه نیز می‌تواند در میزان پیش‌قسط و اقساط تاثیرگذار باشد.
  • تورم و نرخ سکه: دادگاه معمولاً زمان تعیین اقساط، نرخ روز سکه را مبنا قرار می‌دهد و در طول زمان، اقساط ثابت می‌مانند مگر اینکه شرایط مالی زوج تغییر فاحشی پیدا کند.
• زمان تقریبی: صدور رأی نهایی پس از آخرین جلسه دادرسی و قطعیت آن، معمولاً بین ۱ تا ۲ ماه به طول می‌انجامد.

مرحله پنجم: اجرای حکم و وصول مهریه

پس از قطعی شدن حکم تقسیط، نوبت به مرحله اجرا می‌رسد.

• اجراییه دادگاه: زوجه باید درخواست صدور اجراییه را به واحد اجرای احکام دادگاه ارائه دهد. پس از صدور اجراییه، روند پرداخت اقساط آغاز می‌شود.
• نحوه پرداخت اقساط: معمولاً اقساط از طریق واریز به حساب دادگستری یا به صورت مستقیم به حساب زوجه (با تأیید واحد اجرا) پرداخت می‌شود. زوج موظف است اقساط را در مواعد مقرر پرداخت کند.
• پیگیری عدم پرداخت اقساط و عواقب آن: در صورت عدم پرداخت هر یک از اقساط مهریه توسط زوج، زوجه می‌تواند از طریق واحد اجرای احکام، اقدام به جلب زوج یا توقیف اموال وی (تا میزان اقساط عقب‌افتاده) نماید. در برخی موارد، عدم پرداخت اقساط می‌تواند منجر به حبس زوج شود تا زمان پرداخت اقساط معوقه. این مرحله نیازمند پیگیری مستمر وکیل یا خود زوجه است.
• لینک مرتبط: برای اطلاعات بیشتر در خصوص فرآیندهای مرتبط با طلاق و حقوق مالی در آن، می‌توانید به صفحه خدمات طلاق مراجعه نمایید.

نکات کلیدی و اشتباهات رایج در اجرای مهریه اقساطی

در طول فرآیند مطالبه و اجرای مهریه اقساطی، هم زوجه و هم زوج ممکن است مرتکب اشتباهاتی شوند که پیامدهای نامطلوبی به دنبال دارد. آگاهی از این نکات و پرهیز از اشتباهات رایج، می‌تواند به تسریع و بهبود روند پرونده کمک کند.

برای زوجه:

• عدم آگاهی دقیق از اموال زوج: یکی از بزرگترین اشتباهات زوجه، عدم کسب اطلاعات کافی در مورد اموال و دارایی‌های واقعی زوج است. این عدم آگاهی می‌تواند در اثبات توان مالی زوج و رد دعوای اعسار وی، بسیار تأثیرگذار باشد. پیش از هر اقدامی، تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات در مورد دارایی‌های زوج (املاک، خودرو، حساب‌های بانکی، سهام، شغل، حقوق و مزایا) ضروری است.
• رضایت به مبلغ کم در زمان اعسار: گاهی اوقات، زوجه تحت فشار روانی یا مالی، با عجله و بدون مشاوره حقوقی، به مبلغ پیش‌قسط یا اقساط بسیار پایین رضایت می‌دهد. این اقدام می‌تواند حق وی را تضییع کرده و مسیر وصول مهریه را طولانی‌تر و دشوارتر کند.
• نحوه توقیف اموال (منقول و غیرمنقول): زوجه باید از روش‌های قانونی توقیف اموال آگاه باشد. توقیف اموال منقول (مانند خودرو، موجودی حساب بانکی) و غیرمنقول (مانند ملک) دارای مراحل و شرایط خاص خود است. عدم پیگیری صحیح می‌تواند منجر به انتقال اموال توسط زوج و از دست رفتن امکان توقیف آن‌ها شود.
• عدم پیگیری مستمر: پرونده‌های مهریه اقساطی ممکن است زمان‌بر باشند. عدم پیگیری مستمر و منظم از طریق اجرای احکام، می‌تواند به تأخیر در وصول اقساط و بروز مشکلات جدید منجر شود.

برای زوج:

• پنهان کردن اموال یا انتقال آن‌ها: تلاش برای پنهان کردن اموال یا انتقال آن‌ها به نام اشخاص دیگر (فرار از دین)، نه تنها کارساز نیست، بلکه می‌تواند عواقب حقوقی جدی‌تری مانند اتهام «معامله به قصد فرار از دین» را به دنبال داشته باشد که می‌تواند منجر به ابطال معامله و حتی حبس شود.
• عدم اثبات صحیح اعسار: بسیاری از زوجین، به دلیل عدم آگاهی از نحوه صحیح اثبات اعسار، مدارک ناقص یا نامعتبر ارائه می‌دهند. این امر منجر به رد دعوای اعسار و الزام به پرداخت یکجای مهریه می‌شود. جمع‌آوری مدارک کامل، از جمله صورت دقیق اموال و بدهی‌ها، استعلامات رسمی، و شهادت شهود مطلع، حیاتی است.
• تاخیر در پرداخت اقساط و عواقب آن: عدم پرداخت به موقع اقساط مهریه می‌تواند عواقب بسیار جدی برای زوج داشته باشد، از جمله:
  • جلب و حبس: زوجه می‌تواند با مراجعه به اجرای احکام، تقاضای جلب زوج را به دلیل عدم پرداخت اقساط نماید. این امر می‌تواند منجر به بازداشت و حبس زوج شود تا زمانی که اقساط معوقه را پرداخت کند یا ترتیبات دیگری برای پرداخت فراهم شود.
  • توقیف اموال: در صورت عدم پرداخت اقساط، زوجه می‌تواند درخواست توقیف اموال زوج را تا میزان اقساط معوقه ارائه دهد.

اهمیت مشاوره حقوقی تخصصی

با توجه به پیچیدگی‌های قوانین و رویه‌های قضایی مربوط به مهریه و اعسار، حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در دعاوی خانواده، برای هر دو طرف دعوی، ضروری است.

• چرا نیاز به وکیل متخصص است؟
  • پیچیدگی‌ها: قوانین و رویه‌های قضایی دائماً در حال تغییر هستند و جزئیات فراوانی دارند که افراد عادی از آن بی‌خبرند.
  • دفاع مؤثر: وکیل متخصص می‌تواند با ارائه دفاعیات مستدل و مستند، از حقوق موکل خود به بهترین شکل دفاع کند.
  • جلوگیری از خطاها: وکیل با آگاهی از اشتباهات رایج، از بروز آن‌ها جلوگیری می‌کند و مسیر قانونی را برای موکل خود هموار می‌سازد.
  • تسریع فرآیند: تجربه وکیل می‌تواند به تسریع روند دادرسی و اجرای حکم کمک کند.
• ارتباط با وکیل متخصص: برای دریافت مشاوره حقوقی دقیق و تخصصی در زمینه مهریه و سایر دعاوی خانواده، می‌توانید با شماره ۰۹۱۲۹۳۵۳۴۷۰ تماس حاصل فرمایید یا به وبسایت تخصصی ما مراجعه نمایید.

اینفوگرافیک: مسیر اجرای مهریه اقساطی (از مطالبه تا وصول)

درک مراحل اجرایی مهریه اقساطی به صورت بصری می‌تواند به روشن شدن فرآیند کمک شایانی کند. این اینفوگرافیک، خلاصه‌ای از گام‌های اصلی را به شما نشان می‌دهد:

جدول آموزشی: مقایسه روش‌های مطالبه مهریه

انتخاب روش صحیح برای مطالبه مهریه، می‌تواند تأثیر بسزایی در سرعت و نتیجه پرونده داشته باشد. جدول زیر، مقایسه‌ای بین دو روش اصلی مطالبه مهریه ارائه می‌دهد:

سوالات متداول در مورد مهریه اقساطی

در این بخش، به برخی از سوالات رایج که ممکن است در ذهن افراد در خصوص مهریه اقساطی شکل گیرد، پاسخ داده می‌شود.

۱. آیا مهریه اقساطی شامل مهریه عندالاستطاعه نیز می‌شود؟

خیر. مهریه اقساطی غالباً مربوط به مهریه عندالمطالبه است که زوج از پرداخت یکجای آن عاجز است. در مهریه عندالاستطاعه، زوجه تنها زمانی می‌تواند مهریه را مطالبه کند که ثابت شود زوج توانایی مالی پرداخت آن را دارد. در این نوع مهریه، تقسیط به معنای رایج وجود ندارد، بلکه اصل مطالبه منوط به استطاعت است.

۲. در صورت عدم پرداخت اقساط مهریه، چه اتفاقی برای زوج می‌افتد؟

در صورت عدم پرداخت هر یک از اقساط مهریه، زوجه می‌تواند از طریق واحد اجرای احکام دادگاه، درخواست جلب زوج را بنماید. دادگاه در صورت احراز عدم پرداخت، حکم جلب صادر خواهد کرد و زوج تا زمان پرداخت اقساط معوقه یا ارائه تضمین مناسب، ممکن است در بازداشت بماند. همچنین، زوجه می‌تواند درخواست توقیف اموال زوج را تا میزان اقساط معوقه مطرح کند.

۳. آیا میزان اقساط مهریه قابل تغییر است؟

بله، در صورتی که پس از صدور حکم تقسیط، وضعیت مالی زوج تغییر فاحشی پیدا کند (چه افزایش و چه کاهش)، هر یک از طرفین می‌توانند با تقدیم دادخواست تعدیل اقساط، از دادگاه درخواست تغییر میزان پیش‌قسط یا اقساط ماهانه را بنمایند. برای این منظور، باید دلایل و مدارک کافی برای اثبات تغییر وضعیت مالی ارائه شود.

۴. آیا زوجه می‌تواند همزمان با مطالبه مهریه، درخواست طلاق نیز بدهد؟

بله، زوجه می‌تواند همزمان با تقدیم دادخواست مطالبه مهریه، درخواست طلاق را نیز مطرح کند. این دو دعوا از یکدیگر مستقل هستند و هر کدام مسیر قانونی خود را طی می‌کنند، هرچند ممکن است نتایج یکی بر دیگری تأثیرگذار باشد (مانند توافق برای طلاق در ازای بخشش قسمتی از مهریه).

۵. مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه چه تفاوتی با مهریه بیش از ۱۱۰ سکه دارد؟

طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، برای مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه طلا (یا معادل آن)، اصل بر توانایی زوج در پرداخت است، مگر اینکه اعسار وی در دادگاه ثابت شود. اما برای مهریه بیش از ۱۱۰ سکه، دادگاه می‌تواند صرف نظر از اثبات اعسار مطلق، نحوه پرداخت را متناسب با توان مالی زوج تعیین کند. در صورت عدم پرداخت بیش از ۱۱۰ سکه، زوج مشمول مجازات جلب و حبس نمی‌شود، بلکه تنها اموال وی توقیف خواهد شد.

نتیجه‌گیری: جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی

فرآیند اجرای مهریه اقساطی، یکی از چالش‌برانگیزترین و پیچیده‌ترین مسائل در حوزه دعاوی خانواده است که هم زوجه و هم زوج را درگیر می‌کند. این فرآیند، نه تنها مستلزم آگاهی دقیق از قوانین و مقررات مدنی، خانواده و اجرای احکام است، بلکه نیازمند صبر، پیگیری مستمر و در بسیاری از موارد، یاری گرفتن از متخصصان حقوقی است. از همان ابتدای مطالبه مهریه تا مرحله نهایی وصول اقساط، هر گام می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد و اشتباهات کوچک می‌تواند منجر به تأخیرهای طولانی یا حتی تضییع حقوق شود.

برای زوجه، اهمیت جمع‌آوری اطلاعات دقیق از دارایی‌های زوج و پرهیز از تصمیمات شتاب‌زده برای دریافت مهریه بسیار بالاست. برای زوج نیز، شفافیت در ارائه وضعیت مالی و اثبات صحیح اعسار، کلید موفقیت در تقسیط مهریه و جلوگیری از عواقب ناخواسته نظیر جلب و حبس است. درک صحیح از حقوق و تکالیف قانونی، همچنین آگاهی از نکات کلیدی و اشتباهات رایج، می‌تواند به هر دو طرف کمک کند تا این مسیر را با کمترین چالش و بیشترین کارایی طی کنند. در نهایت، با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی و فنی این گونه پرونده‌ها، توصیه اکید می‌شود که پیش از هرگونه اقدام، با وکلای متخصص در حوزه حقوق خانواده مشورت نموده و از راهنمایی‌های آنان بهره‌مند شوید. این کار نه تنها به حفظ حقوق شما کمک می‌کند، بلکه می‌تواند فرآیند را تسریع بخشیده و از بروز مشکلات آتی جلوگیری کند.